Płyn wypełniający wnętrze oka, zwany cieczą wodnistą, zwykle wypływa z oka przez kanał przypominający siatkę. Jeśli jednak zostanie on zablokowany, płyn ten ulega nagromadzeniu, co w konsekwencji prowadzi do jaskry.
Inne przyczyny jaskry to mechaniczny lub chemiczny uraz oka, poważna infekcja oka, zablokowane naczynia krwionośne wewnątrz oka oraz stany zapalne.
Choroba ta dotyka głównie osoby dorosłe po 40. roku życia, lecz mogą na nią cierpieć również młodzi dorośli, dzieci, a nawet niemowlęta. Czynnikami ryzyka rozwoju jaskry jest również podwyższone ciśnienie w oku, cukrzyca, poważna krótkowzroczność oraz wysokie ciśnienie krwi lub choroby układu krążenia.
Jaskra występuje w pięciu postaciach, a najczęstsze z nich to jaskra pierwotna otwartego kąta oraz jaskra zamykającego się kąta.
Jest to najczęstsza postać choroby, w przebiegu której płyn w strukturze dróg odpływu, zwanej beleczkowaniem, nie wypływa tak, jak powinien. Powoduje to w miarę upływu czasu powolny wzrost ciśnienia w oku.
W przypadku jaskry zamykającego się kąta beleczkowanie zostaje nagle zwężone lub zablokowane, co powoduje szybki wzrost ciśnienia w oku. Ta forma jaskry występuje częściej w Azji i jest powiązana z dalekowzrocznością oraz zaćmą.
Jaskra wtóra ma miejsca, gdy inne schorzenie, takie jak zaćma lub cukrzyca, powodują wzrost ciśnienia w oku.
Do tej postaci jaskry dochodzi, gdy następuje rozwój martwych punktów lub uszkodzenia nerwu wzrokowego, nawet gdy ciśnienie śródgałkowe pozostaje w normie.
W przypadku tego typu jaskry drobne fragmenty pigmentu z tęczówki, czyli kolorowej części oka, przedostają się do cieczy wodnistej i zatykają drogi odpływowe.
Większość osób z jaskrą pierwotną otwartego kąta nie doświadcza żadnych objawów, a jeśli tak, to rozwijają się one na późnym etapie choroby. Objawy jaskry zamykającego się kąta zwykle pojawiają się szybciej i są bardziej jednoznaczne. Obejmują one widzenie aureoli wokół świateł, utratę wzroku, ból oczu oraz zaczerwienienie.
Testy na jaskrę są bezbolesne i szybkie. Okulista zbada wzrok oraz zaaplikuje krople, aby rozszerzyć źrenice i zbadać gałki oczne pacjenta. W przypadku podejrzenia jaskry, może zlecić specjalne badania obrazowe nerwu wzrokowego.
Ważne jest wczesne podjęcie leczenia, ponieważ uszkodzenie oka spowodowane jaskrą jest nieodwracalne. Wybór metody leczenia zależy od rodzaju jaskry.
Krople do oczu obniżają ciśnienie w oku na jeden z dwóch sposobów. Niektóre krople ułatwiają odpływ płynu z oka, a inne działają poprzez zmniejszenie ilości wytwarzanego płynu.
Po rozpoznaniu jaskry lekarz może również przepisać leki doustne, takie jak beta-blokery lub inhibitory anhydrazy węglanowej. Poprawiają one przepływ lub spowolniają proces tworzenia się płynu w oku.
W przypadku jaskry pierwotnej otwartego kąta, chirurgia laserowa może nieznacznie zwiększyć przepływ płynu z oka. W przypadku jaskry zamykającego się kąta może ona zatrzymać blokadę płynu.
Podczas tej procedury tworzony jest nowy kanał w celu odprowadzania płynu oraz zmniejszenia ciśnienia w oku. Ta forma operacji może wymagać powtórzenia.
MIGS to nowsza, mniej inwazyjna forma operacji, która polega na wykonywaniu maleńkich otworów bez potrzeby nacinania spojówki. Metoda ta jest szybsza i bezpieczniejsza, lecz nie obniża ciśnienia w oku tak bardzo, jak inne rodzaje zabiegów.
Jaskra to choroba trwająca przez całe życie i wymagająca stałych wizyt kontrolnych u okulisty. Istnieją jednak pewne sposoby na zachowanie zdrowia oczu oraz ich ochronę.
Regularne ćwiczenia fizyczne pomagają obniżać ciśnienie w oku. Dzięki nim utrzymywany jest również prawidłowy przepływ krwi do nerwów w oku.
Chociaż zdrowa dieta nie zapobiegnie pogłębianiu się jaskry, dostarczy ona niezbędnych składników odżywczych dla organizmu oraz oczu.
Jeśli mając jaskrę używasz leczniczych kropli do oczu, powinieneś być w stanie kontynuować noszenie soczewek kontaktowych. Jeśli jednak konieczna jest operacja, noszenie soczewek może nie być możliwe.
Palenie zwiększa ciśnienie krwi i stan zapalny oczu, co może z kolei zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy oraz zaćmy. Oba te czynniki są czynnikami ryzyka jaskry.
Podczas snu warto korzystać z poduszki klinowej. Dzięki niej głowa będzie nieco uniesiona, co pomoże obniżyć ciśnienie w oku.
Wybierając kosmetyki do makijażu, decyduj się na te o właściwościach hipoalergicznych i często je wymieniaj. Podczas uprawiania sportu lub prac domowych używaj okularów ochronnych. Pamiętaj również o noszeniu okularów przeciwsłonecznych poza domem, gdyż w przypadku jaskry oczy mogą być bardzo wrażliwe na promienie słoneczne.
Jaskra i związane z nią leki mogą powodować swędzenie oczu, a ich tarcie może pogorszyć sytuację. Zapytaj lekarza, czy możesz stosować krople na suchość oczu.
Nie ma niezawodnego sposobu zapobiegania jaskrze. Jeśli jednak zostanie wykryta odpowiednio wcześnie, istnieje możliwość zmniejszenia ryzyka uszkodzenia oczu.
Im szybciej lekarz wykryje objawy jaskry, tym szybciej rozpocznie się leczenie. Wszyscy dorośli powinni być badani pod kątem jaskry co trzy do pięciu lat. Jeśli w rodzinie występowały przypadki tej choroby, badania należy natomiast przeprowadzać co 1-2 lata.
Zapytaj swoich krewnych, czy u któregoś z nich zdiagnozowano jaskrę.
Jeśli okaże się, że masz wysokie ciśnienie w oku, specjalista może przepisać ci krople zapobiegające jaskrze. Pamiętaj, aby ich używać.
Jaskra to choroba oczu, która uszkadza nerw wzrokowy. W niektórych przypadkach prowadzi ona do trwałej utraty wzroku, i jest jedną z głównych przyczyn ślepoty u dorosłych w wieku powyżej 40 lat. Schorzenie to polega na wytwarzaniu zbyt dużej ilości płynu lub na zahamowaniu jego odprowadzania, co sprawia, że płyn ten gromadzi się i powoduje wzrost ciśnienia wewnątrz oka, co z kolei prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Obniżenie ciśnienia w oku może jednak pomóc zachować wzrok.
Aby dowiedzieć się więcej o jaskrze i metodach zapobiegania, zapoznaj się z poniższą galerią.
Jaskra: co należy wiedzieć o tej groźnej chorobie oczu?
Pamiętaj o regularnych badaniach kontrolnych
HEALTH Wzrok
Jaskra to choroba oczu, która uszkadza nerw wzrokowy. W niektórych przypadkach prowadzi ona do trwałej utraty wzroku, i jest jedną z głównych przyczyn ślepoty u dorosłych w wieku powyżej 40 lat. Schorzenie to polega na wytwarzaniu zbyt dużej ilości płynu lub na zahamowaniu jego odprowadzania, co sprawia, że płyn ten gromadzi się i powoduje wzrost ciśnienia wewnątrz oka, co z kolei prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Obniżenie ciśnienia w oku może jednak pomóc zachować wzrok.
Aby dowiedzieć się więcej o jaskrze i metodach zapobiegania, zapoznaj się z poniższą galerią.